Νέο ξεκίνημα για δασολόγιο στην Αττική

Αν. Αττικής Διάφορα

Της ΧΑΡΑΣ ΤΖΑΝΑΒΑΡΑ

 

Από εννέα δήμους της Αττικής προβλέπεται να ξεκινήσει μέσα στο Σεπτέμβριο η ανάρτηση των πρώτων δασικών χαρτών, με προοπτική να θεσμοθετηθούν στις αρχές του 2011.

Ο Αγιος Στέφανος, η Ανθούσα, η Κηφισιά, ο Μαραθώνας, η Νέα Μάκρη, η Πεντέλη, η Νέα Πεντέλη και η Σταμάτα, που το περασμένο καλοκαίρι είχαν δοκιμαστεί από τις πυρκαγιές, καθώς και η Φυλή, που ήταν στον μακρύ κατάλογο των πυρόπληκτων του 2007, θα είναι οι πρώτες περιοχές στις οποίες θα τεσταριστεί ο νέος νόμος για την προστασία των δασών.
Πρόκειται για μια εκκρεμότητα 35 χρόνων (!), από τις πιο βασικές επιταγές του Συντάγματος του 1974, που αφορά 95,3 εκατ. στρέμματα της ελληνικής επικράτειας, περίπου το 72% της συνολικής επιφάνειας της χώρας.

Τίτλοι ιδιοκτησίας
Με τους ειδικούς αυτούς χάρτες χαράσσονται οι πράσινες γραμμές που χωρίζουν τις προστατευόμενες δασικές ζώνες από τις υπόλοιπες, εντός και εκτός σχεδίου περιοχές όπου επιτρέπεται η δόμηση. Απλοποιούνται οι διαδικασίες και ξεκαθαρίζει το τοπίο για την πολεοδόμηση περιοχών αυθαιρέτων που εκκρεμούν επί δεκαετίες. Να σημειωθεί ότι το δασολόγιο δεν μπαίνει στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της κάθε περιοχής, αλλά αν μια έκταση χαρακτηρίζεται δασική, τότε αυτομάτως θεωρείται δημόσια και οι διεκδικητές της οφείλουν να προσκομίσουν τίτλους ιδιοκτησίας από το 1833 για να την κατοχυρώσουν ως δική τους. Είναι φανερό ότι με αυτή τη μακροχρόνια ασάφεια κάποιοι επωφελούνται σε βάρος της δημόσιας περιουσίας και του περιβάλλοντος...
Οι έως τώρα απόπειρες οριοθέτησης των δασών κατέληξαν στο απόλυτο μηδέν. Οι δασικοί χάρτες που προέβλεπε ο νόμος 248 του 1976 περιορίστηκαν στη δημιουργία των ειδικών υπηρεσιών. Στο πρώτο πακέτο του κτηματολογίου, το 2000, εκπονήθηκαν και 29 δασικοί χάρτες, που καλύπτουν ένα εκατομμύριο στρέμματα δάσους σε 739 προ-καποδιστριακούς δήμους και κοινότητες στην Αττική και την υπόλοιπη χώρα, αλλά ουδέποτε προχώρησαν γιατί το 2003 ήρθε ο δασοκτόνος νόμος Δρυ που άλλαξε τα δεδομένα στον ορισμό του δάσους.
Με την επανεκκίνηση του έργου το 2008, ακολούθησαν άλλοι 26 χάρτες, αλλά και αυτοί είχαν την ίδια... ατυχία. Σκόνταψαν στην «ηλικία» των αεροφωτογραφιών, που θα αποτελέσουν το υπόβαθρο για τον χαρακτηρισμό ή μη μιας περιοχής ως δασικής. Το ΣτΕ επιμένει στις αποτυπώσεις του 1945, αλλά η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου ΠΕΧΩΔΕ -η οποία πρωτοστατούσε και στην αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος που επιβάλλει την προστασία του δάσους- πρότεινε νεότερες αεροφωτογραφίες, παραπέμποντας σε λήψεις του 1968. Το «μυστικό» της χρονικής υστέρησης είναι μια διαφορά 12,5 εκατ. στρεμμάτων, που... χάθηκαν μέσα σε αυτή την περίοδο.
Σήμερα υπό εκπόνηση είναι άλλοι 20 δασικοί χάρτες, που προκηρύχθηκαν το 2007 και βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Το νέο στοιχείο, που δημιουργεί προϋποθέσεις ολοκλήρωσης του δύσκολου εγχειρήματος, είναι ο νόμος 3818 του 2009, ο πρώτος που κατέθεσε η Τίνα Μπιρμπίλη και ο οποίος αφορά τα καμένα της βορειο-ανατολικής Αττικής. Χαρακτηρίστηκε πιλοτικό, αλλά ξεκαθαρίζει για το σύνολο της χώρας την έννοια του δάσους με βάση το νόμο 998 του 1978, ενώ παράλληλα επιταχύνει τη διαδικασία ανάρτησης, υποβολής ενστάσεων και εκδίκασής τους, ώστε μέσα σε ένα οκτάμηνο να γίνεται η κύρωση του χάρτη. Το φθινόπωρο προβλέπεται να κατατεθεί στη Βουλή το νέο νομοσχέδιο που αφορά πλέον ολόκληρη τη χώρα. Καλύπτει αδυναμίες του τελευταίου νόμου, κυρίως στην επιτάχυνση των διαδικασιών και την κάλυψη των κενών στις αρμόδιες υπηρεσίες.
Μετατάξεις - αποσπάσεις
Στο νέο ξεκίνημα καθοριστικό ρόλο παίζουν οι διευθύνσεις δασών, που σήμερα είναι υποστελεχωμένες. «Διαθέτουμε μόνον επτά διεθύνσεις σε όλη τη χώρα», επισημαίνει ο Νίκος Μπόκαρης, πρόεδρος της πανελλήνιας ένωσης δασολόγων του Δημοσίου, που θεωρεί προβληματική τη δυνατότητα ανάθεσης μέρους των διαδικασιών κύρωσης των χαρτών σε ιδιωτικά γραφεία. «Είναι δυνατόν να αναλάβουν ιδιώτες την κατοχύρωση της πιο πολύτιμης δημόσιας περιουσίας;», διερωτάται.
Για την κάλυψη των κενών το υπουργείο Περιβάλλοντος προχωρεί σε αποσπάσεις υπαλλήλων από άλλες υπηρεσίες, ενώ ελπίζει και στον κρατικό «Καλλικράτη». Οι υπηρεσίες είναι επιφορτισμένες να παραλάβουν τους χάρτες που εκπονούν ιδιώτες μελετητές και να κάνουν διορθώσεις.
Ακολουθεί η ανάρτηση του χάρτη και οι πολίτες έχουν προθεσμία 45 ημερών για να υποβάλουν τις ενστάσεις τους, μέσω ΚΕΠ, Διαδικτύου αλλά και με παραδοσικαή αίτηση, που εξετάζονται από τριμελείς επιτροπές αντιρρήσεων μέσα σε χρονικό διάστημα δύο μηνών. Οι δασολόγοι διατυπώνουν σοβαρές ενστάσεις για το αν είναι εφικτό να τηρηθεί το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα.
Το νομοσχέδιο προβλέπει και την κατάθεση παράβολου για όσους υποβάλλουν ενστάσεις. Το ύψος του θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση και θα λαμβάνει υπόψη κάποια κοινωνικά κριτήρια, όπως την επιφάνεια της αμφισβητούμενης έκτασης και το εισόδημα του ενδιαφερόμενου πολίτη. Με αυτόν τον τρόπο θα εξασφαλιστούν πόροι για τη λειτουργία του συστήματος, που θα είναι ανάλογη με αυτή του εθνικού κτηματολογίου.

Τρικ για παράκαμψη του ΣτΕ

Με ένα «τρικ» επιχειρεί το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος να παρακάμψει τις αντιρρήσεις του ΣτΕ για την ένταξη στο σχέδιο περιοχών όπως ο Αγιος Στέφανος και η Ανθούσα, που περιλαμβάνουν στα όριά τους μεγάλες εκτάσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται δασικές.

Είναι από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις οικισμών που, χωρίς την απαραίτητη έγκριση δασαρχείων, εντάχθηκαν στο σχέδιο. Στη συνέχεια, όπως ήταν αναμενόμενο, το σχέδιο πόλης ακυρώθηκε από το ΣτΕ, με αποτέλεσμα να βρίσκονται στον αέρα χιλάδες οικοδομικές άδειες που είχαν εκδοθεί στο μεσοδιάστημα. Αλλη μία περίπτωση ανευθυνότητας από την πλευρά της διοίκησης που στρέφεται κατά της περιουσίας χιλιάδων πολιτών.
Η νέα διαδικασία προβλέπει ένα είδος παζλ. Θα εξαιρούνται οι αμφισβητούμενες περιοχές από τις πολεοδομικές μελέτες ενός οικισμού και θα συμπληρώνονται αργότερα με βάση τα στοχεία που θα προκύπτουν από τους κυρωμένους δασικούς χάρτες. Θα θωρακίζονται παράλληλα οι δασικές περιοχές, που σήμερα κινδυνεύουν να χαθούν, δημιουργώντας ένα είδος «πράσινου κουμπαρά».
Είναι το σημείο-κλειδί για την υπουργό Περιβάλλοντος, που θεωρεί ότι αν εξασφαλιστεί σημαντική έκταση δασών σε μια ευρύτερη γεωγραφική ενότητα, θα μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για επανεξέταση πυκνοδομημένων περιοχών αυθαιρέτων (Νέα Μάκρη, Λούτσα, Χαλκιδική, κ.λπ.), που διαπιστωμένα είναι δασικές και με τα σημερινά δεδομένα δεν περνούν ούτε από το... κατώφλι του Ε' τμήματος του ΣτΕ. Θα είναι ένα είδος περιβαλλοντικού ισοζυγίου, με αναπλήρωση του δάσους που έχει οριστικά χαθεί και «μεταφορά» του σε άλλο σημείο, το οποίο θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος.

Χ. ΤΖ.

 

Πηγή