ΒΑΡΥ ΦΟΡΤΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΕΙΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΤΑΞΕΙΣ

Αν. Αττικής Διάφορα | Καλλικράτης

Με τις πιέσεις των νέων Καλλικράτειων δήμων για την άμεση ολοκλήρωση των εντάξεων στο σχέδιο πόλης των περίπου 400.000 στρεμμάτων που «σέρνονται» από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 και αποτελούν την κυριότερη αιτία της αυθαίρετης δόμησης θα βρεθεί αντιμέτωπο το υπουργείο Περιβάλλοντος από τον καινούριο χρόνο που θα αναλάβουν καθήκοντα οι νέοι δημοτικοί άρχοντες.
Οι πρώτες φωνές άρχισαν ήδη να ακούγονται καθώς οι ανοιχτοί αυτοί λογαριασμοί «τινάζουν στον αέρα» αναπτυξιακούς σχεδιασμούς και επιδεινώνουν τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Μεγάλο αγκάθι αποτελούν και τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια όπως και τα σχέδια Χωροταξικής Ανάπτυξης (ΣΧΟΑΠ) τα οποία έπρεπε όχι μόνον να έχουν εγκριθεί παντού, αλλά να έχουν κιόλας ανανεωθεί με την προσθήκη νεότερων στοιχείων. Εως τώρα μόλις για 400 από τα 1000 ΓΠΣ έχει εξασφαλιστεί η αρχική έγκριση. Στους υπόλοιπους ΟΤΑ τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια
που προβλέπουν τι, πού και πώς θα αναπτυχθεί παραμένουν στα συρτάρια. Δεν έχει δηλαδή καν προσδιοριστεί σε ποιες περιοχές θα επεκταθεί η οικιστική ζώνη, που θα μπουν περιορισμοί και σε ποια έκταση στις εκτός σχεδίου πόλεως περιοχές, πού και πώς θα προστατευθεί η γεωργική γη, πού θα επιτραπεί η βιομηχανική δραστηριότητα. Και το σημαντικότερο πώς θα αντιμετωπιστούν οι περιοχές όπου έχουν ήδη σχηματιστεί πυκνοδομημένοι οικισμοί αυθαιρέτων.
Το τελευταίο συνδέεται και με την κατάρτιση των δασικών χαρτών. Με ποιο τρόπο θα γίνει η αναγνώριση των περιοχών που πλέον αποτελούν τμήματα ΟΤΑ, αλλά, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, ταυτίζονται με τις περιοχές δάσους; Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ανθούσας, της Ανοιξης και μεγάλου τμήματος του Αγίου Στεφάνου. Κατά το υπουργείο, γι’ αυτές και όλες τις παρόμοιες περιοχές θα γίνει «ακτινογραφία» του κάθε οικοδομικού τετραγώνου, θα συνταχθεί εν συνεχεία έκθεση που θα καταγράφει το πρόβλημα και
 κατόπιν θα διατυπώνεται πρόταση από το Τεχνικό Συμβούλιο Δασών και το Ανώτατο Συμβούλιο Χωροταξίας για την έκδοση νέου Προεδρικού Διατάγματος που θα προσδιορίζει τι και πώς θα πολεοδομείται. Στο διάστημα που θα μεσολαβεί το φορτίο της διαχείρισης αυτής της εκκρεμότητας θα βαραίνει τις πλάτες των νέων δήμων. Το πρόβλημα, για παράδειγμα, της Ανθούσας θα αποτελεί από το νέο χρόνο πρόβλημα και της Παλλήνης.
Οι συζητήσεις για όλα αυτά έχουν ήδη αρχίσει μεταξύ των αρμόδιων παραγόντων στο υπουργείο Περιβάλλοντος και βρίσκεται στα «σκαριά» νέος πολεοδομικός νόμος, ο οποίος θα προβλέπει διαφορετικές διαδικασίες σε ό,τι αφορά την ολοκλήρωση των νέων πολεοδομικών μελετών, αλλά και την αντιμετώπιση των περιοχών με αυθαίρετα.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο πριν από έναν χρόνο είχε υποδείξει την αντιμετώπιση των αυθαιρέτων με περιβαλλοντικά, αλλά και με κοινωνικά κριτήρια, προσδιορίζοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι υπάρχουν κατηγορίες αυθαιρέτων που καλύπτουν τη βασική ανάγκη για στέγαση χιλιάδων νοικοκυριών. Κατά καιρούς, επίσης, το ΤΕΕ έχει αναγνωρίσει ότι οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των εντάξεων οδήγησαν μεγάλο αριθμό μικροοικοπεδούχων στην κατασκευή αυθαίρετων κτισμάτων. Κι ακόμα ότι η λύση της μπουλντόζας είναι ανέφικτη στις περισσότερες των περιπτώσεων.

Πόροι από το «πράσινο ταμείο»
Στο «πράσινο ταμείο» ενδεχομένως να καταφύγει το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να αντλήσει πόρους και να κλείσει τους ανοιχτούς εδώ και δεκαετίες ανοιχτούς φακέλους των επεκτάσεων των σχεδίων πόλης.
Το Ταμείο αυτό θα γεμίζει από έσοδα προστίμων, από κοινοτικά κονδύλια αλλά και από περιβαλλοντικούς φόρους.
Δεν προβλέπεται να ενισχυθεί από τις «εισπράξεις» για τους ημιυπαίθριους, είναι ανοικτό όμως αν θα μπορούσε να αντλήσει πόρους από την «τακτοποίηση» άλλων πολεοδομικών παραβάσεων, παρότι αυτούς τους πόρους,
σε περίπτωση που υπάρξει σχέδιο για νέες «ρυθμίσεις», διεκδικεί και το υπουργείο Οικονομικών για να κλείσει «μαύρες τρύπες» των δημόσιων ταμείων.
Κατά κοινή, πάντως ομολογία, η βασικότερη αιτία για την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση αυτών των εντάξεων είναι η έλλειψη πόρων, καθώς οι κατά καιρούς χρηματοδοτήσεις που είχαν προγραμματιστεί γι’ αυτό το σκοπό σπαταλήθηκαν σε άλλες δραστηριότητες ή χάθηκαν από ολιγωρία κρατικών φορέων και τοπικών παραγόντων.
Αλλος «γρίφος», τον οποίο δύσκολα θα λύσει το υπουργείο Περιβάλλοντος, είναι η αλυσίδα των εμπλεκομένων φορέων στη διαδρομή από την ανάθεση μέχρι την ολοκλήρωση μιας πολεοδομικής μελέτης.
Οι καθυστερήσεις οφείλονται και στην απαιτούμενη γνωμοδότηση των συναρμόδιων φορέων (δασαρχεία, εφορίες αρχαιοτήτων), αλλά και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των προς πολεοδόμηση περιοχών. Παράγοντες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αναφέρουν ότι σε περιοχές κοντά σε παραλιακές ζώνες χρειάζεται η έγκριση από 20 έως 22 διαφορετικών υπηρεσιών και
 φορέων προκειμένου να προχωρήσει μια πολεοδομική μελέτη.
«Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει τέτοια γραφειοκρατική εμπλοκή» επισημαίνουν εκπρόσωποι μελετητικών γραφείων.
Μόνο στην Αττική περισσότερα από τις επεκτάσεις 230.000 στρεμμάτων που δρομολογήθηκαν από τη μεταπολίτευση και μετά είναι ζήτημα αν έχει φτάσει στην τελική φάση το 1/3.
Γεγονός που, έως έναν βαθμό «θέριεψε» την αυθαίρετη δόμηση κυρίως στις ζώνες που «αναδείχθηκαν» από τους οδικούς άξονες που διευκόλυναν τις προσβάσεις σ’ αυτές, όπως τα Μεσόγεια και βορειανατολικές ακτές του νομού.
Η πολυνομία και οι αντικρουόμενες διατάξεις φαίνεται ότι ωφελούν όσους «ρισκάρουν» να οικοδομήσουν, είχε αναφέρει η αρμόδια συντονιστική επιτροπή του ΤΕΕ σε προ ετών επιστολή της προς τα μέλη του Επιμελητηρίου στην οποία υπογράμμιζε ότι από την περίοδο 1983-1984 ως σήμερα ελάχιστες πολεοδομικές μελέτες ολοκληρώθηκαν σε όλη τη χώρα και ως εκ τούτου ελάχιστες περιοχές μπήκαν στο σχέδιο πόλης, με συνέπεια να ανθεί η πέμπτη γενιά αυθαιρέτων με την ουσιαστική ανοχή των υπευθύνων!

ΟΙ ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ


Ειδικότερα, στην Αττική εκκρεμεί η ένταξη περιοχών κατοικίας σε Μαγούλα, Βριλήσσια, Ιλιον, Μαρούσι, Ασπρόπυργο, Ελευσίνα, Ν. Ηράκλειο, Παιανία, Σαλαμίνα, Ραφήνα, Καλύβια, Σπάτα, Γέρακα, Μαρκόπουλο, Παλαιά Φώκαια, Ανάβυσσο, Κερατέα, Κουβαρά.
Επίσης, εκκρεμούν οι εντάξεις των ΒΙΠΑ-ΒΙΟΠΑ στις περιοχές Αυλώνας, Αγ. Στέφανος, Κηφισιά, Αχαρνές, Γέρακας, Ανθούσα, Παλλήνη, Κορωπί, Καλύβια Θορικού, Κερατέα, Λαύριο, Αλιμος, Αγ. Δημήτριος, Νέα Ιωνία, Περιστέρι, Νέα Λιόσια, Ανω Λιόσια, Καματερό, Μοσχάτο, Πειραιάς, Σχιστός, Πέραμα, Σαλαμίνα, Ασπρόπυργος-Διυλιστήρια, Ελαιώνας, Μάνδρα, Μέγαρα, Μαγούλα, Αγ. Βαρβάρα, Κερατσίνι, Σκαραμαγκάς, Φυλή.
Στην υπόλοιπη χώρα εκκρεμούν εντάξεις σε όλους σχεδόν τους νομούς, με πιο προωθημένες τις εντάξεις στους νομούς Αρκαδίας, Χίου, Δράμας, Χαλκιδικής, Τρικάλων, Βοιωτίας και Σάμου.
Στη Θεσσαλονίκη «υπό ένταξη» στο σχέδιο πόλης είναι 90.000 στρέμματα και στη Χαλκιδική 40.000. Είναι οι πρωταθλητές στην εκτός Αττικής υπόλοιπη χώρα. Στη νησιωτική Ελλάδα τα «σκήπτρα» των υπό αναμονή επεκτάσεων των σχεδίων πόλης κατέχει το Ηράκλειο.
Τα τρία βασικά στάδια της διαδικασίας ένταξης
Απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου για την ένταξη μιας περιοχής στα σχέδια πόλεως και οικισμών είναι η ύπαρξη Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ), των γενικών, δηλαδή, πολεοδομικών όρων και ρυθμίσεων της περιοχής. Κατ’ εξαίρεση, χωρίς ΓΠΣ, μπορούν να ενταχθούν στο σχέδιο περιοχές Β΄ – παραθεριστικής κατοικίας.
Η διαδικασία ένταξης έχει τρία βασικά στάδια:
Την ανάθεση της μελέτης και την αποτύπωση της υφιστάμενης, στην υπό ένταξη περιοχή, κατάστασης.
Την πολεοδόμηση της περιοχής.
Την πράξη εφαρμογής.
Η πρώτη φάση, ανάθεσης της μελέτης, αφορά στην αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης (καταγραφή ιδιοκτησιών κ.λπ.), μέσω κτηματογραφικών διαγραμμάτων.
Μόλις ολοκληρωθεί η καταγραφή, αναρτάται η μελέτη και υποβάλλονται οι όποιες ενστάσεις υπάρχουν και οι οποίες, κατά κύριο λόγο, αφορούν στα όρια των ιδιοκτησιών και τους ιδιοκτήτες.
Οι ενστάσεις εκδικάζονται και ακολουθεί το Β΄ στάδιο, που αφορά στην πολεοδόμηση της, υπό ένταξη, περιοχής, με τον καθορισμό όρων και περιορισμών δόμησης, τη χάραξη οδικού δικτύου, κοινόχρηστων και λοιπών κοινωφελών χώρων.
Μόλις ολοκληρωθεί η πολεοδόμηση, τα σχετικά διαγράμματα αναρτώνται και υποβάλλονται, εκ μέρους των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών, οι όποιες ενστάσεις υπάρχουν.
Οι ενστάσεις εκδικάζονται και με βάση όσες έγιναν αποδεκτές, επανασυντάσσεται η μελέτη, που αναρτάται εκ νέου προκειμένου να υποβληθούν τυχόν νέες (ενστάσεις). Μόλις ολοκληρωθεί η μελέτη πολεοδόμησης, εκδίδεται Διάταγμα από το ΥΠΕΧΩΔΕ, το οποίο αποστέλλεται προς επεξεργασία (έλεγχο της νομιμότητάς του) στο Συμβούλιο της Επικρατείας και ακολουθεί η υπογραφή του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση του Διατάγματος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Ακολουθεί η Γ΄ φάση, της πράξης εφαρμογής, όπου, ουσιαστικώς, αποτυπώνεται η μελέτη στο έδαφος.
Η διαδικασία αυτή (της πράξης εφαρμογής) είναι στην αρμοδιότητα του νομάρχη, με απόφαση του οποίου κυρώνονται – καθορίζονται και τα τελικά όρια των ιδιοκτησιών, μετά το συνυπολογισμό της εισφοράς σε γη και χρήμα, στην οποία υποχρεούνται οι ιδιοκτησίες που εντάσσονται στο σχέδιο.
Ο νομάρχης υπογράφει τη σχετική απόφαση, που πηγαίνει για ΦΕΚ, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Μόλις πάρει ΦΕΚ, έχει ολοκληρωθεί και τυπικά η διαδικασία ένταξης και οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες μπορούν να προχωρήσουν στη νόμιμη (με οικοδομική άδεια) αξιοποίηση των ιδιοκτησιών τους.

Οι μοναδικές εξαιρέσεις για την έκδοση άδειας πριν από την ολοκλήρωση της πράξεως εφαρμογής, σύμφωνα με το γενικό διευθυντή Πολεοδομίας Ανατολικής Αττικής, είναι: εάν πρόκειται για περιοχή 1ης (κύριας) κατοικίας, η οποία έχει χαρακτηριστεί από το ΥΠΕΧΩΔΕ πυκνοδομημένη είτε εάν πρόκειται για περιοχή Β΄ (παραθεριστικής) κατοικίας.

apogevmatini.gr