«Φρένο» ΣτΕ σε εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων στα Μεσόγεια

Αν. Αττικής Διάφορα

«Μπλόκο» στα έργα για την Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων στην εκτός σχεδίου περιοχή των Σπάτων στα Μεσόγεια Αττικής, για τα οποία αντιδρούν έντονα οι κάτοικοι των γύρω περιοχών, όπως των Σπάτων, της Αρτέμιδος (Λούτσας), του Πικερμίου, της Ραφήνα και της Καλλιτεχνούπολης, έβαλε με απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας

Με την υπ' αριθμ. 196/2011 γνωμοδότησή τους οι σύμβουλοι της Επικρατείας έκριναν μη νόμιμο το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τον «καθορισμό οριογραμμών τμήματος του ρέματος Ραφήνας στην περιοχή Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων Βορείων Μεσογείων του Δήμου Σπάτων - Αρτέμιδος Νομού Αττικής».

Το επίμαχο σχέδιο διατάγματος προβλέπει την οριοθέτηση τμήματος του ρέματος της Ραφήνας μήκους 1.500 μέτρων. Το ρέμα αυτό, με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔΕ από το 1993, έχει χαρακτηριστεί ως «ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος».

Σύμφωνα με τους συμβούλους, με απόφασή του το ΣτΕ (2008) είχε ακυρώσει ως παράνομους τους περιβαλλοντικούς όρους για την κατασκευή του επίμαχου έργου (επεξεργασία και διάθεση λυμάτων), καθώς ήταν σε απόσταση 50 μέτρων από την κοίτη του ρέματος της Ραφήνας, ενώ δεν είχε καθορισθεί η οριογραμμή του ρέματος, όπως προβλέπεται ο Κώδικας Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας (Ν. 880/1979).

Στο μεσοδιάστημα υπήρξαν πιέσεις συμμόρφωσης της χώρας μας προς τα προβλεπόμενα από την κοινοτική οδηγία για τα αστικά λύματα, με αποτέλεσμα να ήταν επιτακτική πλέον η άμεση προώθηση της εγκατάστασης εξεργασίας λυμάτων στα Μεσόγεια, όπως αναφέρεται στην σχετική γνωμοδότηση του ΣτΕ.

Κατόπιν αυτών προωθήθηκε με το επίμαχο διάταγμα η τμηματική οριοθέτηση του ρέματος της Ραφήνας.

Όπως επισημαίνουν οι ότι δικαστές «τα ρέματα ως στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν αντικείμενα συνταγματικής προστασίας, που αποβλέπουν στη διατήρηση της φυσικής τους καταστάσεως και στη διασφάλιση της επιτελούμενης από αυτά λειτουργίας της απορροής των υδάτων, ενώ η ένταξή τους σε πολεοδομική ρύθμιση είναι επιτρεπτή μόνον εφόσον τούτο επιβάλλεται από τις ανάγκες ευρύτερου πολεοδομικού σχεδιασμού και υπό τον όρο ότι διασφαλίζεται η επιτέλεση της φυσικής λειτουργίας τους».

Επισημαίνουν ακόμη ότι «η εκτέλεση τεχνικών έργων πλησίον ρέματος επιτρέπεται μόνον εφόσον διασφαλίζεται η ανεμπόδιστη εκτέλεση της φυσικής λειτουργίας του». Για να εξασφαλισθεί ο σκοπός αυτός απαιτείται, «πριν από την εκτέλεση τεχνικών έργων πλησίον ρέματος, ο καθορισμός της οριογραμμής του, ώστε η μελετώμενη επέμβαση να γίνεται εν όψει της υπάρξεως του ρέματος, αποκλειομένης σε κάθε περίπτωση οιασδήποτε εργασίας επιχωματώσεως ή καλύψεως αυτού».

Έτσι, ο καθορισμός των οριογραμμών του ρέματος αποτελεί, σύμφωνα με τη νομοθεσία, προϋπόθεση για «την έκδοση των πράξεων χωροθετήσεως και εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων έργου ή δραστηριότητας που βρίσκεται πλησίον ρέματος».

Ακόμη, το ΣτΕ αναφέρει ότι η «τμηματική οριοθέτηση ρέματος επιτρέπεται μόνον κατ' εξαίρεση και εφόσον δικαιολογείται από ειδικούς λόγους».

Διευρκινίζουν, πάντως, ότι «ο χώρος που καταλαμβάνει το ρέμα, μετά την ως άνω οριοθέτησή του, δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ως οικοδομήσιμος ή ως χώρος προορισμένος για την ανέγερση κοινωφελών κτιρίων, αλλά αποκλειστικά ως κοινόχρηστος χώρος, αποκλειομένης κάθε εργασίας επιχώσεως ή καλύψεως του ρέματος».

Τη δεύτερη αυτή φορά, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε παράνομο το διάταγμα, καθώς το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος δεν έχει γνωμοδοτήσει για τον καθορισμό της οριογραμμής του ρέματος Ραφήνας στο επίμαχο τμήμα ή στο σύνολό του, ούτε όμως ζητήθηκε προηγουμένως η γνώμη του συμβουλίου αυτού μέσα στις προβλεπόμενες από τη νομοθεσία προθεσμίες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ