Διοικητική μεταρρύθμιση “Καλλικράτης”

Αν. Αττικής Διάφορα | Καλύβια

γράφει ο Δήμαρχος Καλυβίων Πέτρος Φιλίππου

Το τελευταίο διάστημα η Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων, μια και η κυβέρνηση με την ανακοίνωση της διοικητικής μεταρρύθμισης με τον τίτλο «Καλλικράτης», έθεσε τους όρους μιας ευρείας διοικητικής αλλαγής στον τοπικό αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας.

Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα ήταν και παραμένει το πλέον συγκεντρωτικό και πελατειακό κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι περιφέρειες πολιτικά και οικονομικά πλήρως εξαρτημένες, με το διορισμένο περιφερειάρχη από την κεντρική κυβέρνηση, είναι αδύνατον να εξασκήσουν αναπτυξιακή περιφερειακή πολιτική.

Οι νομαρχίες αποψιλωμένες από αρμοδιότητες και πόρους αδυνατούν να ασκήσουν οποιαδήποτε αναπτυξιακή και κοινωνική πολιτική στην ελληνική περιφέρεια.

Οι Δήμοι ανήμποροι να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στα πολλά και σύνθετα προβλήματα που αφορούν στην ποιότητα ζωής των κατοίκων τους. Και αυτό έχει να κάνει με τις αρμοδιότητες, αλλά και τους αναγκαίους πόρους που δεν τους αποδίδονται.

Το αίτημα της αποκέντρωσης του κεντρικού κράτους προς την περιφέρεια, με την αναδιάρθρωση συνολικά του διοικητικού μας συστήματος ήταν ένα πάγιο αίτημα της αυτοδιοίκησης εδώ και πολλά χρόνια.

Έτσι λοιπόν η πρόταση για την διοικητική μεταρρύθμιση που πρόσφατα κατατέθηκε και σήμερα συζητάμε, προβλέπει σε γενικές γραμμές:

– Καθιέρωση της περιφέρειας ως δευτέρου βαθμού Αυτοδιοίκησης με αιρετούς περιφερειάρχες και αιρετά περιφερειακά συμβούλια,

– Δημιουργία ισχυρών και βιώσιμων Δήμων σε πόλεις μικρού και μεσαίου μεγέθους προκειμένου να εξασφαλίζουν βιωσιμότητα και αποδοτικότητα.



Τα παραπάνω ήταν οι πάγιες αρχές διεκδίκησης της αυτοδιοίκησης των τελευταίων χρόνων.

Όμως το βασικό και κύριο ζητούμενο της οικονομικής και θεσμικής στήριξης του όλου εγχειρήματος, με τις σημερινές ανακοινώσεις δεν είναι ξεκάθαρο και χρειάζεται ιδιαίτερη συζήτηση.

Η στήριξη της όποιας διοικητικής μεταρρύθμισης πρέπει να ακολουθείται από την αντίστοιχη οικονομική ενίσχυση, με μέτρα στην κατεύθυνση της φορολογικής αποκέντρωσης.

Με μεταφορά επενδυτικών προγραμμάτων στην Αυτοδιοίκηση, μέσα από μια συνολική μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος χωρίς την επιβολή νέων φόρων προς τους πολίτες. Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι επιβεβλημένη η μεταφορά πόρων προς την Αυτοδιοίκηση, καθώς ζητήματα που την αφορούν όπως των αναγκαίων υποδομών των δήμων, της απασχόλησης, της προστασίας του περιβάλλοντος, της αντιμετώπισης του κοινωνικού αποκλεισμού και της φτώχειας απαιτούν σημαντικές δημόσιες δαπάνες.

Από την ίδια την εισήγηση που μας δόθηκε από τον Υπουργό των Εσωτερικών, υπάρχει η εκτίμηση ότι τόσο η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, όσο και η αυτοδιοίκηση που προέκυψε από τον Καποδίστρια δεν απέδωσαν και στάθηκαν πολύ κάτω από τις ανάγκες της ίδιας της κοινωνίας. Την ευθύνη βέβαια την έχει το ίδιο το κράτος και η πολιτεία που διαχρονικά δεν στήριξαν ουσιαστικά τους νέους ΟΤΑ με πολιτικές πραγματικής αποκέντρωσης, αλλά επέλεξαν συνειδητά την πολιτική της συγκεντρωτικής και πελατειακής διοίκησης.

Από μόνη της η εισήγηση που μας δόθηκε για το πρόγραμμα Καλλικράτης, αναφέρει (σελ. 44) ότι ενώ ο μέσος όρος που διατίθεται στην ΕΕ ως ποσοστό % του ΑΕΠ για την ΤΑ είναι 11,3%, στην χώρα μας η ΤΑ χρηματοδοτείται μόλις με το 2,7%. Και δεν διαφαίνεται πουθενά από την όλη εισήγηση πρόθεση αυτό να αλλάξει. Ποια είναι λοιπόν η οικονομική στήριξη που θα μας πείσει για να σταθούμε θετικοί στο όλο εγχείρημα;

Όσα αναφέρονται για τον ΦΠΑ, για τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας αλλά και 650 εκ. € από το ΕΣΠΑ είναι παντελώς πρόχειρα και κυρίως ανεπαρκέστατα για την στήριξη του όλου εγχειρήματος.

- Και για τα χρέη των παρελθόντων οικονομικών ετών, όπου μετά από αγώνες μας δόθηκε μία δόση, σήμερα δεν γίνεται κουβέντα και οφείλονται ακόμα 350 εκατ.€ προς την Τ.Α.

– Χρέη των δήμων και ελλειμματικοί προϋπολογισμοί που έχουν δημιουργηθεί όχι με υπαιτιότητά μας αφού όλοι γνωρίζουμε ότι είναι ελλιπέστατες οι επιχορηγήσεις των δήμων σε σχέση με τις αρμοδιότητες που μας δόθηκαν τα τελευταία χρόνια χωρίς πόρους (Παιδικοί Σταθμοί, Σχολεία, ΚΕΠ, Κοινωνικά προγράμματα κλπ.)

Οι αρμοδιότητες που από τις νομαρχίες μεταφέρονται προς τους ΟΤΑ είναι ασήμαντες και κυρίως τις περισσότερες από αυτές έτσι και αλλιώς τις εξασκούμε (ανέγερση σχολείων, ένταξη μεταναστών, πολεοδομικές εφαρμογές, λαϊκές αγορές, πολιτική προστασία κλπ)

Οσον αφορά τις πραγματικά μεγάλες αρμοδιότητες τουλάχιστον αυτές που έχουμε σε προτεραιότητα για τον χώρο της Αν. Αττικής δεν γίνεται κουβέντα όπως:

-Χωροταξία – νέες εντάξεις στο σχέδιο πόλης (όπου η νέα ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος είναι αντίθετη σε μια τέτοια κατεύθυνση με αποτέλεσμα να ανθεί η αυθαιρεσία και η παραοικονομία γύρω από την παράνομη και αυθαίρετη οικιστική ανάπτυξη)

– Διαχείριση απορριμμάτων

– Έλλειψη μεγάλων έργων υποδομής (αποχέτευση, οδικό δίκτυο, αντιπλημμυρικά έργα κλπ)

– Παραλίες, λιμάνια, δημόσιοι χώροι που θα πρέπει να αποδοθούν στους δήμους

– Προβλήματα περιβάλλοντος και ειδικά στους πυρόπληκτους δήμους με ποιες πολιτικές και από ποιους ισχυρούς δήμους χωρίς πόρους θα αντιμετωπισθούν;

– Οι εντάξεις έργων στο ΕΣΠΑ και σε οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα, θα εξακολουθήσει να γίνεται με τον ίδιο τρόπο, δηλ. αυθαίρετα να αποκλείονται έργα και οι απορροφήσεις να είναι σε τόσο χαμηλό επίπεδο;



Έλεγχοι στους Δήμους:

Ένα τεράστιο και ακανθώδες θέμα το οποίο όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται αλλά αντίθετα γίνεται ακόμη πιο πολύπλοκο είναι οι πάμπολλοι ελεγκτικοί μηχανισμοί που σήμερα ελέγχουν τους δήμους (μέχρι σήμερα 13 διαφορετικοί ελεγκτικοί οργανισμοί και υπηρεσίες ελέγχουν τους δήμους και κυρίως κάνουν ελέγχους σκοπιμότητας και όχι νομιμότητας). Και εκτός από τους παραπάνω μηχανισμούς προτείνονται και νέοι έλεγχοι που θα κρατούν ομήρους τους ΟΤΑ.

Ζητάμε έλεγχο από ένα και ενιαίο ελεγκτικό οργανισμό που θα συσταθεί ειδικά και μόνο για τους δήμους με ξεκαθαρισμένους και οριοθετημένους τους όρους του ελέγχου μας –έλεγχος νομιμότητας και μόνο και όχι σκοπιμότητας όπως γίνεται σήμερα.



Εκλογικό Σύστημα

Δεν μπορεί κάθε κυβέρνηση που έρχεται να κόβει και να ράβει στα μέτρα της το εκλογικό σύστημα για να βγαίνει ο χάρτης των εκλογικών αποτελεσμάτων με το ανάλογο χρώμα που αυτή επιθυμεί. Είτε το 50+1% ισχύσει, είτε 42% είναι συστήματα ενισχυμένης πλειοψηφίας, κομματικών συμφερόντων που αλλοιώνουν την λαϊκή ψήφο και βούληση. Νομίζουμε ότι η απλή και ανόθευτη αναλογική είναι το μοναδικό σύστημα, η απαραίτητη προϋπόθεση για μια βαθιά δημοκρατική λειτουργία των αποκεντρωμένων θεσμών Αυτοδιοίκησης. Η εκλογή των συλλογικών οργάνων, Περιφερειακών και Δημοτικών Συμβουλίων, με το σύστημα της απλής αναλογικής σημαίνει αναβάθμιση του ρόλου τους ως κυρίαρχων αντιπροσωπευτικών οργάνων και εξασφαλίζει τη δημοκρατικότερη εκπροσώπηση των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων, την διαφάνεια, τον κοινωνικό έλεγχο και ταυτόχρονα ενθαρρύνει και τη συμμετοχή των πολιτών στα όργανα λήψης των αποφάσεων. Η θέση αυτή για μας αποτελεί μία από τις βασικές προϋποθέσεις προκειμένου να θεωρήσουμε ότι η προτεινόμενη διοικητική μεταρρύθμιση είναι σε σωστή δημοκρατική κατεύθυνση.

Σε αυτό τον διάλογο και την συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια χωρίς κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα, επιδίωξή μας πρέπει να είναι ένα δήμος ανοιχτός και εγγυητής των βασικών κοινωνικών αγαθών και της δημοκρατικής έκφρασης, υποκινητής της κοινωνικής διεκδίκησης, αντίστασης και συμμετοχής, συντονιστής της αναπτυξιακής διαδικασίας τόσο στο πεδίο της οικονομίας όσο και στο πεδίο ανάπτυξης όλων των συνιστωσών της κοινωνικής ευημερίας, προόδου και πολιτισμού.

πηγή