Ανίκανο κράτος ικανό για την καταστροφή

Του Μανώλη Πιμπλή

Οταν διάβαζα στη σχολική Ιστορία ότι αφορμή για την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η δολοφονία, στο Σαράγεβο, του αρχιδούκα της Αυστρίας Φερδινάνδου, υπήρχε στην περιγραφή κάτι το ενοχλητικό. Ηταν οι Σέρβοι - που χρεώθηκαν τη δολοφονία - ικανοί για ένα τόσο μεγάλο κακό; Η σχολική Ιστορία, όπως συνήθως, δεν έδινε επαρκείς εξηγήσεις. Ο βομβαρδισμός το 1999 του Βελιγραδίου από το ΝΑΤΟ, επέτεινε στις δυτικές συνειδήσεις την πεποίθηση ότι η πόλη αυτή παραμένει πηγή μεγάλων κινδύνων. Σχετικά πρόσφατα, όταν ταξίδεψα στο Βελιγράδι, περίμενα ότι θα συναντήσω μια μάλλον αδιάφορη πόλη, προϊόν μιας μείξης στοιχείων χαμηλής αισθητικής. Σοβιετική και βαλκανική ταυτόχρονα. Αλλά η πόλη είχε ευρωπαϊκό αέρα. Με αξιοπρέπεια και πολιτισμό, διατηρημένο από τότε που ήταν πρωτεύουσα και πνευματικό κέντρο μιας μεγάλης, αρκετά ανεξάρτητης, χώρας. Και δεν ήταν μόνο τα κτίρια. Μέχρι και η εμφάνιση των ανθρώπων θύμιζε Ευρώπη. Αντίθετα με τα μέρη μας, όπου πολλές εικόνες θυμίζουν πρώτα Ανατολή. Μπροστά στην πόλη ενώνεται ο Δούναβης με τον παραπόταμό του, τον Σάββα, δημιουργώντας ένα σπάνιο υδάτινο σύμπλεγμα με διάσπαρτες νησίδες - αλλά και πλωτά καφέ δεμένα στις όχθες τους. Επειδή συχνά η γεωγραφία εξηγεί περισσότερα από την Ιστορία, ανέβηκα κάπου ψηλά. Στην απέναντι όχθη είδα το Ζέμουν που σήμερα, έμαθα, θεωρείται προάστιο του Βελιγραδίου, άλλοτε όμως υπήρξε το νοτιοανατολικό άκρο της Αυστροουγγαρίας. Η Σερβία υπήρξε το σύνορο της οθωμανικής αυτοκρατορίας με την Αυστροουγγαρία, σε άμεση επαφή μαζί της, αντίθετα με την Ελλάδα που, μέχρι και πριν από διακόσια χρόνια, όταν οι λέξεις μπάνιο και τουρισμός ήταν άγνωστες, δεν ήταν παρά μια χαμένη στο χάρτη, οθωμανική επαρχία. Ας είμαστε λοιπόν σεμνοί. Και μπορεί όπως όλοι να φοβάμαι το αύριο, ωστόσο τον πραγματικό τρόμο τον αισθάνομαι για μεθαύριο: μήπως τα σχολικά βιβλία του κόσμου γράφουν ότι το 2011, ή το 2015, η Ελλάδα υπήρξε αφετηρία μεγάλης παγκόσμιας ύφεσης και ευρωπαϊκής κατάρρευσης. Τα σχολικά βιβλία είναι υπεραπλουστευτικά - κάτι ξέρουμε και του λόγου μας... Αλλά μια τέτοια ντροπή δεν θα ήθελα να τη ζήσω. Το ερώτημα, άλλωστε, θα μένει πάντα μετέωρο - όσο και αμείλικτο: μπορεί ένα τόσο ανίκανο κράτος να είναι ικανό για μια τέτοια μεγάλη καταστροφή;

ΤΑ ΝΕΑ ONLINE