Καθεστώτα υπ’ ατμόν εντός και εκτός Ευρώπης. Ευρωπαϊκή πολιτική ένωση τώρα

Αν. Αττικής Διάφορα

Καθεστώτα υπ’ ατμόν εντός και εκτός Ευρώπης.
Ευρωπαϊκή πολιτική ένωση τώρα
 
Συνήθως μια καμπή στην ιστορική εξέλιξη είναι απρόβλεπτη και ως τέτοια έχει ελάχιστους διορατικούς, που κατά κανόνα συνδυάζουν αγωνιστικό φρόνημα μέχρις αυτοθυσίας, πολλούς επιμηθείς κι αργότερα ακόμη περισσότερους ζηλωτές, καιροσκόπους δίκην προσαρμογής. Στη νεότερη ιστορία το είδαμε με την πτώση του τείχους του Βερολίνου και του αλήστου μνήμης υπαρκτού σοσιαλισμού, το είδαμε και πιο πρόσφατα με την κατάρρευση των αυταρχικών και διεφθαρμένων αραβικών καθεστώτων της εγγύς ανατολής και της νότιας Μεσογείου.
 
Παρά το πετρέλαιο, τον τουρισμό και τα μεταναστευτικά εμβάσματα, οι αναχρονιστικές δομές κατασπατάλησης και αυταρχισμού, των «κλειστών» έως ολοκληρωτικών αραβικών κοινωνιών υπό σοσιαλιστικά ιδεολογήματα, κολεκτιβιστικής και πατερναλιστικής φυσιογνωμίας και εν απουσία κοινωνίας πολιτών, δεν στάθηκε δυνατόν να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της παγκοσμιοποίησης. Έτσι η θέση των χωρών αυτών υποχώρησε μπροστά στη σημαντική άνοδο που σημείωσαν τα τελευταία 20 χρόνια οι αναπτυσσόμενες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, αλλά και της «νέας» Ευρώπης, των κρατών που πρόσφατα εντάχθηκαν στην ΕΕ, αφού η προσχώρηση των τελευταίων στις συνθήκες της ανοιχτής κοινωνίας, ελευθερίας, δημοκρατίας και αγοράς, απελευθέρωσε δημιουργικές δυνάμεις, οδήγησε σε οικονομική θέρμανση, δημιούργησε εύλογες προσδοκίες αναστρέφοντας σιγά - σιγά την ψυχολογία και επιταχύνοντας συνολικά τους ρυθμούς.
 
Σε αυτό το περιβάλλον η «παλαιά» Ευρώπη βρέθηκε απαράσκευη. Η γαλλική εξωτερική πολιτική ταπεινώθηκε στην αρχή στην Τυνησία και κατόπιν στην Αίγυπτουπερασπιζόμενη τα καθεστώτα, ενώ η ιταλική διπλωματία από την άλλη φάνηκε να εγκαταλείπει άρον άρον το λιβυκό σκάφος πολύ προτού αυτό βουλιάξει τελικά, με το οποίο είχε αναπτύξει στοργικές σχέσεις τα τελευταία χρόνια. Τα φαινόμενα αυτά αποκαλύπτουν έλλειψη αρχών αλλά και απουσία κοινού ευρωπαϊκού οράματος, σχεδίου και κυρίως αρμοδιότητας. Η «ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική» είναι ευφημισμός παρά πραγματικότητα άξια μνείας. Ενώ η εθνική κυριαρχία είναι πια «άδειο πουκάμισο», η μεταναστευτική πίεση προσλαμβάνει πρωτόγνωρη ένταση και οι εστίες παρατεταμένης, διαρθρωτικής αστάθειας στον αραβικό ευρωπαϊκό περίγυρο φουντώνουν (καταπίεση, ανεργία νέων), η ευρωπαϊκή πολιτική ένωση αρχίζει να είναι απαράδεκτα καθυστερημένη στο ραντεβού με την ιστορία. Αυτό το κενό δε, εμφανίζεται ειδικώς σε μια περίοδο που η αμερικανική παρουσία κρατιέται πλέον σε μια διακριτική απόσταση από τις εξελίξεις στην περιοχή. Αν τα ευρωπαϊκά κράτη δεν εγκαταλείψουν την κοντόθωρη εθνική προσέγγιση και συμφέροντα «ο ποδηλάτης θα πέσει».
 
Εξάλλου η οικονομική κρίση που πλέον είναι αναμφισβήτητα μια ευρωπαϊκή υπόθεση πολιτικού ελλείμματος, υποδεικνύει ότι η κατάλληλη λύση δεν μπορεί να δοθεί εκεί όπου το πρόβλημα γεννήθηκε. Δηλαδή στα σπάταλα εθνικά κράτη που έγιναν τόσο αναποτελεσματικά και διεφθαρμένα ακριβώς γιατί οι πολιτικοί και η δημόσια γραφειοκρατία συγκρότησαν εθνικές κοινοβουλευτικές ολιγαρχίες που αντιστρόφως ανάλογα προς την ισχυρή ρητορεία εθνικής επιβίωσης υπηρετούν με αξιοπρόσεκτη συνέπεια τη στρατηγική προσωπικής επιβίωσης-επανεκλογής και διατήρησης της ηγεμονίας από τις, αμφισβητούμενης ικανότητας και υγιούς πατριωτισμού, ηγετικές ομάδες, σε βάρος της ανταγωνιστικότητας και της αξιοκρατίας. Η Ελλάδα είναι το κραυγαλέο παράδειγμα παταγώδους αποτυχίας των ελίτ, αλλά το φαινόμενο χαρακτηρίζει και απειλεί όλα τα ευρωπαϊκά κράτη απ’ άκρου σ’ άκρον.
 
Αφελείς δεν είναι εκείνοι που πιστεύουν και κάνουν πράξη τη σταδιακή, μερική και εθελοντική υποστολή του συμφέροντος, ατομικού και επιμέρους συλλογικοτήτων, υπέρ ενός ευρωπαϊκού και τελικώς πανανθρώπινου συστήματος αρχών, αξιών και κανόνων. Αφελείς είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι είναι ακόμη δυνατόν να ευδοκιμούν τελικώς και σε βάθος χρόνου οι προσωπικοί ή συλλογικοί τυχοδιωκτισμοί που χαρακτήριζαν την περίοδο της βαρβαρότητας του ανθρώπου, του ολοκληρωτισμού των κοινωνιών και της απουσίας ανοιχτής κοινωνίας και ελεύθερων και ισόνομων πολιτικών κοινοτήτων σε όλους τους αναβαθμούς της συνύπαρξης. Είναι αφελείς οι ολοκληρωτικές εκείνες ψυχοσυνθέσεις που συνεχίζουν να χωρίζουν τους ανθρώπους αποκλειστικά σε έξυπνους και κουτούς, παραβλέποντας τον διαχωρισμό μεταξύ υπευθύνων, συνειδητών, ενεργών και ηθικών πολιτών και επιχειρηματιών και επιχειρήσεων με κοινωνική ευθύνη από τη μια και μη υπόλογων, λαϊκίστικων, ευκαιριακών ανθρώπων, «καουμπόϋδων» και αδίστακτωνεπιχειρηματιών υπό εθνικο-κοινωνικά ιδεολογήματα από την άλλη. Κοινωνία πολιτών και εθελοντισμός, ανοικτή κοινωνία και φεντεραλισμός versus εθνική παρασιτική γραφειοκρατία και σταδιακή υπανάπτυξη και εθνική παρακμή. Αυτοί είναι οι νέοι όροι υπεράσπισης της εθνικής ταυτότητας και συμφέροντος. Όπως το πολιτικό κόστος πλέον δεν θα το έχει ο πολιτικός που κάνει κάτι για το περιβάλλον, αλλά ο πολιτικός που δεν κάνει κάτι για το περιβάλλον, έτσι και η ιστορία θα οδηγήσει στην ανυποληψία τα πολιτικά εκείνα πρόσωπα που δεν αποσύρονται οικειοθελώς από το «αγκίστρι της εξουσίας», εφόσον δεν διαθέτουν σήμερα τη γενναιότητα που απαιτείται για να γίνει το άλμα προς την πολιτική ένωση της Ευρώπης και την ατομική και κοινωνική απελευθέρωση, που είναι η αδιαφιλονίκητη παραδοχή καιεπείγον ζητούμενο των κοσμοϊστορικών ημερών μας.
 
Ας ετοιμαστούμε να υποδεχθούμε εκείνους, τους «εθνικά υπερήφανους», αντιπάλους της υποτιθέμενης«πολτοποίησης» ή σκόπιμα αναμένοντες σιωπηρά την κλίση της πλάστιγγας, που ενώ σήμερα δεν εκστομίζουν την ανίερη λέξη «φεντεραλισμός», σύντομα θα ζητωκραυγάζουν στο όνομα της, όπως κατ’ αναλογία έγινε μέσα σε λίγες ώρες με την αιφνίδια μαζική μεταστροφή των κατοίκων της Τρίπολης κατά την είσοδο των αντικαθεστωτικών και την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι και όπως ίσως σύντομα να επαναληφθεί και στη Συρία κι αλλού….
 
 Νίκος Γιαννής
www.nicosyannis.gr