Γιάννης Νικητόπουλος - Ηγεμόνες και ηγεμονικές ομάδες

Δήμος Διονύσου

Ηγεμόνες και ηγεμονικές ομάδες

Το κράτος, η περιφέρεια, ο δήμος αποτελούν έναν ιεραρχικά δομημένο οργανισμό. Τα χαρακτηριστικά, η λειτουργία, τα αποτελέσματα, η πορεία και ο προορισμός του εξαρτώνται σε πολύ μεγάλο βαθμό από εκείνους που κατέχουν την εξουσία του και κυρίως από εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή της διοίκησής του.

Η διοίκηση του κράτους, της περιφέρειας, του Δήμου, συγκροτεί την λεγόμενη «ελίτ».

Η επίδραση της λεγόμενης αυτής «ελίτ» στην κοινωνία είναι καθοριστική εξ’ αιτίας της τεράστιας δύναμης επιρροής που διαθέτει, λόγω της θέσης της. Επιδρά στην οικονομία, τον πολιτισμό, την κουλτούρα, την ηθική, με λίγα λόγια στα πάντα που αφορούν στη ζωή μας.

Οι επιδράσεις αυτής της «ελίτ», στην κοινωνία, εξαρτώνται από την ποιότητα των ανθρώπων που την αποτελούν. Την ποιότητα αυτή θα προσπαθήσουμε να την προσεγγίσουμε με τις έννοιες του ‘ΗΓΕΜΟΝΑ’ και του ‘ΗΓΕΤΗ’.

Ηγεμόνας

Η «ελίτ» που κυριαρχείται από ηγεμόνες έχει τους πιο κάτω λόγους ύπαρξης : Να διατηρηθεί πάση θυσία στην εξουσία. Να αυξήσει την δύναμη επιρροής της. Να αυξήσει τον πλούτο της. Να αυξήσει την φήμη της.

Οι ηγεμόνες και οι ηγεμονικές ομάδες, οδηγούν τους οργανισμούς τους, άρα και τις κοινωνίες τους σε περιπέτειες, αποτυχίες, οπισθοδρόμηση…

Ηγεμόνας είναι ο κατέχων την εξουσία και ο οποίος την ασκεί έντεχνα, πρωτίστως για το δικό του συμφέρον.

Σκοπός του είναι η απόκτηση, η διατήρηση, και η αύξηση της εξουσίας και της δύναμής του, καθώς και των προνομίων που προκύπτουν από την άσκηση της εξουσίας. Το ‘κοινό καλό’ το αντιλαμβάνεται πρωτίστως μέσα από τις δικές του ανάγκες, τα δικά του συμφέροντα, τις δικές του ‘μη αξίες’. Προσπαθεί να συγκεντρώσει στα χέρια του όση περισσότερη εξουσία και δύναμη μπορεί, με διάφορους τρόπους, μηχανισμούς κλπ. Έχει σαν γνώμονα τα ηγεμονικά στοιχεία της φιλοσοφίας του Μακιαβέλι.

Ο ηγεμόνας, επιλέγει τους συνεργάτες του με κυρίαρχο κριτήριο, την πίστη τους σ’ αυτόν, και δευτερευόντως με το πόσο ικανοί είναι.

Ο ηγεμόνας ασκεί την εξουσία μέσα από έμπιστους σ’ αυτόν συνεργάτες.

Στο ερώτημα ‘τι είναι καλύτερο για σένα, να σ’ αγαπούν ή να σε φοβούνται οι άνθρωποι;’, ο ηγεμόνας απαντά : ‘καλά θα ήταν να συμβαίνουν και τα δύο, αλλά επειδή είναι δύσκολο να τα συνδυάσεις, είναι πολύ πιο ασφαλές να με φοβούνται, παρά να με αγαπούν’.

Ο ηγεμόνας πιστεύει ότι ‘οι άνθρωποι, σε γενικές γραμμές, κρίνουν με τα μάτια τους και όχι με τα χέρια τους. Γιατί όλοι είναι σε θέση να βλέπουν αυτό που δείχνεις, αλλά λίγοι αντιλαμβάνονται αυτό που είσαι’.

Ο ηγεμόνας οδηγείται σε επικοινωνιακές - δημαγωγικές τακτικές ώστε να παρασύρει τους ανθρώπους. Αδιαφορεί για τις ανάγκες των ανθρώπων και τους εκμεταλλεύεται ‘οι υπήκοοι υπάρχουν για να υπηρετούν τους ηγεμόνες και τα συμφέροντά τους’.

Οι ηγεμόνες υιοθετούν συμπεριφορές όπως:

-Μεγαλοποιούν το όραμα.

-Περιαυτολογούν υπερβολικά, δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι ελέγχουν την κατάσταση, ενώ αυτοί είναι στην πραγματικότητα εκτός ελέγχου.

-Αποκρύπτουν την αρνητική πληροφόρηση, κοινοποιώντας μόνον τη θετική.

-Χρησιμοποιούν εύθυμες, ευχάριστες εκφράσεις για να αποσπάσουν τη ν προσοχή από τα ουσιαστικά.

-χρησιμοποιούν τεχνικές, όπως κολακείες και διάφορα άλλα «ευχάριστα» για χειραγώγηση του κόσμου.

Σχετικά με τις αξίες και την ηθική, οι ηγεμόνες υιοθετούν τη Μακιαβελική ρήση ‘ο σκοπός αγιάζει τα μέσα’.

Ο ηγεμόνας, προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία του αντιμετωπίζει τους έχοντες διαφορετικές απόψεις σαν εχθρούς, με βία. Σύμφωνα με τον Μακιαβέλι ο ηγεμόνας ‘τους ανθρώπους πρέπει είτε να τους μεταχειρίζεται με μεγαλοψυχία (κόλακες), είτε να τους καταστρέφει εντελώς (αντίθετους). Γιατί αν δεν τους καταστρέψει εντελώς και αυτοί ανακάμψουν, εκδικούνται…’.

Οι ηγεμόνες αναρριχώνται στην κορυφή είτε λόγω κληρονομικότητας, είτε λόγω οικογενειοκρατίας, είτε μέσω επιτυχημένων μακιαβελικών στρατηγικών και τακτικών, όπου αξιοποιούν τις συγκυρίες, τις ευκαιρίες, την ανοχή και τις αδυναμίες των άλλων.

Από τα προεκτεθέντα γίνεται φανερό, ότι μια κοινωνία που πιστεύει στην κοινωνική πρόοδο, στην κοινωνική συνοχή, στην συλλογική και ατομική ευημερία, οφείλει να αξιολογεί τους επίδοξους ηγέτες της, με τα εντελώς αντίθετα χαρακτηριστικά απ΄ αυτά του ηγεμόνα!!!

Απρίλιος 2012

Γιάννης Νικητόπουλος

Αρχιτέκτονας

Πρ. Δ.Σ. Δήμου Διονύσου

Πρώην Δήμαρχος Άνοιξης.