ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΗΜΕΡΗΣΙΑΣ ΔΙΑΤΑΞΗΣ «ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ

Αν. Αττικής Διάφορα

Την Τετάρτη 3 Μαρτίου πραγματοποιήθηκε η Συνεδρίαση της Υποεπιτροπής της Βουλής για τα Θέματα των Ατόμων με Αναπηρία με θέμα τις «Υγειονομικές Επιτροπές Πιστοποίησης και Αξιολόγησης Αναπηρίας. Στην Συνεδρίαση κλήθηκαν και παρέστησαν για να εκθέσουν τις απόψεις τους ο Γεώργιος Κατριβάνος, Γενικός Γραμματέας Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης και ο Γρηγόριος Λεοντόπουλος, Πρόεδρος και Αντιπρόεδρος αντίστοιχα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) και ο Ιωάννης Σακέλλης, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη (Κύκλος Κοινωνικής Προστασίας) και Συνήγορος για την Υγεία και την Κοινωνική Αλληλεγγύη.

Ο Πρόεδρος της Υποεπιτροπής της Βουλής, Βασίλης Οικονόμου, τόνισε ότι οι Υγειονομικές Επιτροπές Πιστοποίησης και Αξιολόγησης Αναπηρίας αποτελούν ένα τεράστιο θέμα για το κοινωνικό κράτος, καθώς ο τρόπος που αυτές λειτουργούν, συστήνονται και αποφασίζουν είναι προβληματικός. Επιπρόσθετα τα Άτομα με Αναπηρία και κυρίως τα Άτομα με μόνιμη και μη αναστρέψιμη Αναπηρία αναγκάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα να επανεξετάζονται για την επιβεβαίωση της αναπηρίας τους, προκειμένου να απολαμβάνουν τις λιγοστές έστω παροχές που παρέχει το κράτος σε αυτούς τους πολίτες. Υποστήριξε μάλιστα ότι υπάρχουν πολλές καταγγελίες για φαινόμενα διαφθοράς σε αυτές τις Υγειονομικές Επιτροπές, ότι πολλές φορές συστήνονται χωρίς τις απαραίτητες ιατρικές ειδικότητες, ενώ από ότι καταγγέλλουν οι εκπρόσωποι του Αναπηρικού Κινήματος, τα Άτομα με Αναπηρία αναγκάζονται να περνούν από διάφορες επιτροπές προκειμένου να γίνεται δεκτή η αναπηρία τους. Παρατηρείται μάλιστα το φαινόμενο τα Άτομα με Αναπηρία να «αποκτούν» διαφορετικό ποσοστό αναπηρίας σε διαφορετικές επιτροπές ανάλογα με την χρήση που θέλουν να κάνουν της βεβαίωσης αναπηρίας! Τέλος τόνισε ότι είναι χρέος της Επιτροπής της Βουλής να εξετάσει τα ζητήματα που προκύπτουν από τον τρόπο λειτουργίας των Υγειονομικών Επιτροπών προκειμένου να εξασφαλιστεί ένα ενιαίο σύστημα πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας για κάθε χρήση και να δημιουργηθεί το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο που δεν θα θίγει την αξιοπρέπεια των Ατόμων με Αναπηρία, θα εξασφαλίζει διαφάνεια και κοινωνική δικαιοσύνη και δεν θα επιτρέπει στους διάφορους επιτήδειους να εκμεταλλεύονται καταστάσεις και να προσβάλλουν με την δράση τους τα Άτομα με Αναπηρία αλλά και το σύνολο της κοινωνίας. Είναι υποχρέωση ενός κράτους δικαίου να καλύπτει με τρόπο δίκαιο τις ανάγκες των αναπήρων και να διασφαλίζει ότι οι νόμοι του κράτους θα εφαρμόζονται καθολικά και με απόλυτο τρόπο.

Ο Γενικός Γραμματέας Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Γεώργιος Κατριβάνος, υποστήριξε ότι στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας υπάρχει έντονος προβληματισμός για το θέμα και έχει ξεκινήσει ήδη η δημόσια διαβούλευση με την συμμετοχή και της κατεξοχήν αρμόδιας ΕΣΑμεΑ, για το πώς θα αλλάξει το πλαίσιο πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας. Υποστήριξε ότι ο προσανατολισμός είναι στην δημιουργία Εθνικού Μητρώου ΑμεΑ, στην διαμόρφωση ενιαίου τρόπου καταβολής επιδομάτων και διερευνάται σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας η έκδοση Κάρτας Αναπηρίας για κάθε χρήση, προκειμένου τα Άτομα με Αναπηρία να διαφύγουν της ταλαιπωρίας να ελέγχονται ως προς την ίδια αναπηρία από διάφορες επιτροπές ανάλογα με το πιο δικαίωμα θέλουν να ασκήσουν ή του ωφελήματος που θέλουν να απολαμβάνουν. Υποστήριξε ότι πολλές φορές οι υγειονομικές επιτροπές συστήνονται χωρίς την παρουσία συγκεκριμένων ιατρικών ειδικοτήτων που είναι απαραίτητες για να πιστοποιήσουν κάποιες αναπηρίες (πχ ψυχίατρος ή νευρολόγος) γεγονός που οφείλεται στην υποστελέχωση των υπηρεσιών σε ιατρικό αλλά και διοικητικό προσωπικό. Μεγάλο πρόβλημα επίσης δημιουργείται από τα αντικρουόμενα πορίσματα τωνεπιτροπών για το ίδιο άτομο ενώ σοβαρή ταλαιπωρία προκύπτει από την απαίτηση του νόμου τα Άτομα με Αναπηρία να επανεξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ακόμα και όταν η αναπηρία τους είναι μόνιμη και μη αναστρέψιμη. Ο Πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Ιωάννης Βαρδακαστάνης, υποστήριξε ότι η Υποεπιτροπή της Βουλής πήρε μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία να ανοίξει το μεγάλο αυτό ζήτημα που ενοχλεί, ταλαιπωρεί και κυρίως προσβάλλει την αξιοπρέπεια των Ατόμων με Αναπηρία. Υποστήριξε ότι το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε τρία επίπεδα: α) κοινωνικοπολιτικό, β) τεχνοκρατικό και γ) διαδικαστικό. Τόνισε ότι η πολιτεία πρέπει να προστατέψει τα Άτομα με Αναπηρία από την δαιμονοποίηση που προκαλεί η ύπαρξη ΑμεΑ «μαϊμού» καθώς δεν ευθύνονται τα Άτομα με Αναπηρία εάν οι γιατροί και οι επιτροπές εκδίδουν πιστοποιητικά σε άτομα που δεν έχουν κάποια αναπηρία. Τόνισε ότι μεγάλο πρόβλημα είναι η πανσπερμία των επιτροπών και τα αντικρουόμενα πορίσματα. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να λυθεί με την δημιουργία Ενιαίου Συστήματος Πιστοποίησης και Αξιολόγησης της Αναπηρίας για όλες τις χρήσεις σε συνδυασμό και με την υιοθέτηση από την χώρα μας της Διεθνούς Συνθήκης για ΑμεΑ για την οποία έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση και η οποία προϋποθέτει πλήρη αναμόρφωση και αναδιατύπωση του κώδικα εκτίμησης και αξιολόγησης της αναπηρίας με εισαγωγή στοιχείων διαφάνειας. Τόνισε ότι τα ΑμεΑ πρέπει να αξιολογούνται από μια Επιτροπή, κατάλληλα στελεχωμένη επιστημονικά της οποίας το πόρισμα θα γίνεται δεκτό για κάθε χρήση. Το σύστημα που θα δημιουργηθεί θα πρέπει να ελέγχεται ώστε να είναι δίκαιο και αποδεκτό, οι αποφάσεις των Επιτροπών θα πρέπει να δημοσιοποιούνται και βέβαια να υπάρχει το δικαίωμα ένστασης εάν κάποιος θεωρεί ότι αδικήθηκε από κάποια απόφαση. Επίσης τόνισε ότι είναι απαραίτητη η δημιουργία μητρώου με διακλαδώσεις (πχ ανέργων, γυναικών, ανηλίκων, συνταξιούχων κλπ). Η κάρτα ανεργίας είναι ένα ζητούμενο το οποίο πρέπει να λειτουργήσει προστατευτικά για τα Άτομα με Αναπηρία ώστε να διασφαλίζεται η αξιοπρέπειά τους και θα καταπολεμά το φαινόμενο χρηματισμού των επιτροπών αναπηρίας. Ο Αντιπρόεδρος της ΕΣΑμεΑ, Γρηγόριος Λεοντόπουλος, συμπλήρωσε ότι πολλές φορές οι διοικητικοί υπάλληλοι που χειρίζονται υποθέσεις των Ατόμων με Αναπηρία δεν είναι επαρκώς καταρτισμένοι και με την συμπεριφορά τους προσβάλλουν και ταλαιπωρούν άδικα τους αναπήρους. Ο Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη τόνισε ότι παρουσιάζεται αθρόα αύξηση των αναφορών που φτάνουν στον Συνήγορο για θέματα κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Η αυξανόμενες διαμαρτυρίες των πολιτών δείχνουν ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα στην εφαρμογή των νόμων καθώς υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες αποφάσεις οι οποίες όμως στην πράξη δεν εφαρμόζονται ή παρερμηνεύονται αυθαίρετα. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στον τρόπο λειτουργίας των επιτροπών πιστοποίησης και αξιολόγησης της αναπηρίας. Υπάρχουν γνωματεύσεις όπου δεν υπάρχουν ευκρινή στοιχεία των μελών της Επιτροπής, στις Νομαρχιακές Επιτροπές συνωστίζονται κάθε μέρα ΑμεΑ, τα μέλη αλλάζουν κάθε εβδομάδα και αλλάζουν μαζί και οι συμμετέχουσες ειδικότητες, δεν πιστοποιούν μόνο την αναπηρία αλλά ασχολούνται και με κάθε άλλη υγειονομική αξιολόγηση, διατυπώνονται αμφιβολίες ακόμα και για την ύπαρξη απαρτίας στις Επιτροπές αυτές, εμφανίζονται σοβαρά προβλήματα στην διατύπωση της αιτιολογίας, αναγράφονται ποσοστά αναπηρίας χωρίς να αναγράφεται η ασθένεια και γενικά υπάρχει το αίσθημα ότι δεν υπάρχει δικαιοσύνη. Τόνισε τέλος ότι η γνωμάτευση που δίνεται είναι μια τεχνική κρίση και δεν μπορεί να αποτυπώσει την ικανότητα του ατόμου να εργαστεί με ίσους όρους και ίσες απολαβές.

Ο Πρόεδρος της Υποεπιτροπής της Βουλής, Βασίλης Οικονόμου, τόνισε ότι είναι άμεση ανάγκη να γίνει κωδικοποίηση των προβλημάτων που αφορούν στον χώρο της Αναπηρίας καθώς πρόκειται για ζητήματα που πρέπει να επιλυθούν και τα μέλη της Υποεπιτροπής είναι αποφασισμένα να ασκήσουν κάθε δυνατή πίεση προς την κυβέρνηση προκειμένου να υιοθετηθούν οι λύσεις που απαιτούνται για ένα σύγχρονο και κοινωνικά δίκαιο κράτος. Ζήτησε από τον παριστάμενο Γενικό Γραμματέα να κοινοποιηθούν και στην Επιτροπή της Βουλής τα συμπεράσματα της διυπουργικής συνεργασίας για αυτά τα θέματα προκειμένου να τα εξετάσει και να εκφέρει άποψη. Υποστήριξε τέλος ότι είναι ηλίου φαεινότερο ότι χρειάζονται θεσμικές αλλαγές, έλεγχος της εφαρμογής και της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων και βέβαια διαρκής επαγρύπνηση από όλους προκειμένου να διασφαλίζεται στο διηνεκές ότι δεν θα θίγεται η αξιοπρέπεια των Ατόμων με Αναπηρία και θα μπορούν τα Άτομα με Αναπηρία να απολαμβάνουν ισότιμα όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα.