Μια γειτονιά από την Ομόνοια ώς τη Ραφήνα

Αν. Αττικής Διάφορα

Κόκκινη γραμμή στην ανεξέλεγκτη επέκταση των οικισμών της Αττικής επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Μέσα σε μια 20ετία οι οικισμοί επεκτάθηκαν κατά 30% και αν αυτό συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, τότε η Ομόνοια θα... ενωθεί με τη Ραφήνα.

κάντε κλικ στην εικόνα

Όλη αυτή η κατάσταση όμως έχει ως αποτέλεσμα να συρρικνώνονται δάση και αγροτική γη. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τα τελευταία 20 χρόνια χάθηκαν από την Αττική 184.187 στρέμματα δάσους που απέκτησαν κυρίως οικιστικό χαρακτήρα. Τι σημαίνει αυτό; Δασικές εκτάσεις έχουν γίνει πόλεις και παραθεριστικοί προορισμοί έχουν μετατραπεί σε περιοχές πρώτης κατοικίας.

Πλέον στο Λεκανοπέδιο έχει δημιουργηθεί μια νέα πραγματικότητα, κυρίως από το γεγονός ότι το κράτος, όπως επισημαίνει η αρχιτέκτονας- πολεοδόμος κ. Φωτεινή Τούντα, από την Επιστημονική Γραμματεία του ΕΜΠ, «δεν τήρησε ξεκάθαρη στάση απέναντι στο ιδιοκτησιακό ζήτημα των δασών, αφού άλλοτε θεωρεί τα δασοκτήματα δημόσια και άλλοτε ιδιωτικά, με συνέπεια να εδραιωθεί ένα αμφιλεγόμενο καθεστώς».

Η ειρωνεία ωστόσο είναι ότι στα επίσημα... κιτάπια του κράτους τίποτα δεν φαίνεται να έχει αλλάξει! Και το αντιφατικό είναι ότι αυτό δίνει χρήματα για έργα- ακόμη και στις αυθαιρετουπόλεις- την ίδια στιγμή που απαγορεύει την κατασκευή σχολείων...

Όλοι πλέον αναγνωρίζουν ότι πρέπει να μπει ένα τέλος σε αυτή την «ερμαφρόδιτη» κατάσταση. «Η άσκηση της δασικής πολιτικής δεν πρέπει να αφήνεται στην κρίση του κάθε Δασαρχείου και της κάθε Τοπικής Αυτοδιοίκησης», λέει στα «ΝΕΑ» ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Θάνος Μωραΐτης. «Προωθούμε την ολοκλήρωση των πολεοδομικών σχεδίων ώστε η δόμηση να γίνεται σε οργανωμένους οικισμούς και όχι άναρχα».

Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής κ. Κώστας Καρτάλης, «λίγες πόλεις στον ανεπτυγμένο κόσμο σημείωσαν οικιστική επέκταση περίπου 30% σε μόλις 20 χρόνια. Οι ρυθμοί επέκτασης της πόλης είναι τέτοιοι που σε 15 χρόνια, αν δεν ληφθούν μέτρα, θα ενωθεί οικοδομικά η Ομόνοια με τη Ραφήνα».

Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα- πολεοδόμο κ. Σπύρο Τσαγκαράτο, «μέσα στην πόλη έχουν δημιουργηθεί δύο διαφορετικές πραγματικότητες. Γειτονιές που δεν ξέρεις πού τελειώνει η μία και πού αρχίζει η άλλη, όπου κάποια σπίτια έχουν ρεύμα και κάποια όχι. Αλληλοεμπλέκονται δασικές με καλλιεργήσιμες εκτάσεις και παλιοί οικισμοί, όπου όλα είναι αδιευκρίνιστα και εναπόκειται στην κρίση του κάθε δασάρχη και τη διαπλοκή των ντόπιων συμφερόντων. Πρέπει πλέον να πάψει η υποκρισία και να αντιμετωπιστεί η κάθε περιοχή ως ενιαίο σύνολο. Η λύση είναι το σταμάτημα της επέκτασης των οικισμών και όλα τα έργα να γίνονται μέσα σε αυτούς».

Τροχοβίλες με φως, νερό, τηλέφωνο...

Ο αστικός ιστός ειναι πλέον διάχυτος σε όλα τα δάση. «Επί χούντας δόθηκαν άδειες για τροχοβίλες μέσα στα δάση. Σταδιακά αυτές έγιναν σπίτια και με διάφορα παραθυράκια του νόμου πήραν ρεύμα, νερό και τηλέφωνο», επισημαίνει ο δασολόγος- περιβαλλοντολόγος κ. Νίκος Χλύκας. «Σήμερα έχει δημιουργηθεί μια δύσκολη κατάσταση. Νομιμοποίηση αυθαιρέτων δεν μπορεί να γίνει, ούτε όμως και να κατεδαφίσεις τόσα σπίτια.


Ο προσφυγικός οικισμός είχε έκταση... 3.000 στρεμμάτων!  

Το 1976 με νομαρχιακή απόφαση τα όρια του οικισμού του Αγίου Στεφανου αγγίζουν τα 3.000 στρέμματα, αφού οι οικισμοί προ του 1923 εκφεύγουν των περιορισμών της δασικής νομοθεσίας. Στη συνέχεια, άρχισαν να εκδίδονται οικοδομικες άδειες και το δάσος γύρω από τον οικισμό άρχισε να οικοδομείται. Το 1985 το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι η απόφαση του 1976 «στερείται κύρους». Από την Πολεοδομία όμως Καπανδριτιου εκδίδονταν κανονικά άδειες. Το 1999 με πόρισμά του ο Συνήγορος του Πολίτη αμφισβήτησε τη νομιμότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών με τους όρους που ισχύουν για τους οικισμούς προ του 1923. Το σκεπτικό είναι ότι αποκλείεται ένας μικρός προσφυγικός οικισμός του 1923 να καταλάμβανε έκταση μεγαλύτερη των 3.000 στρεμμάτων.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι: Πώς προστατεύεται αυτός που έχτισε με άδεια της Πολεοδομίας, η οποία αργότερα κρίθηκε άκυρη; «Στην περιοχή υπάρχουν σαφή διακριτά όρια από το 1940, τα οποία επαναδιατυπώθηκαν με την απόφαση του νομάρχη Ανατολικής Αττικής το 1976. Η κατάσταση είναι τραγελαφική», λέει ο δήμαρχος Αγίου Στεφάνου κ. Παναγιώτης Βορριάς. «Το μεν ΥΠΕΧΩΔΕ (νυν υπουργείο Περιβάλλοντος) αναγνωρίζει τα όρια, το δε υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θεωρεί όλη την περιοχή δασική».

Η νόμιμη... αυθαίρετη κοινότητα 

Στην Ανθούσα, όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο κοινοτάρχης κ. Τριαντάφυλλος Κουτσικούρης, «ακόμη και το κτίριο που στεγάζονται οι υπηρεσίες της κοινότητας είναι αυθαίρετο! Είμαστε μια αυθαίρετη περιοχή και το παράδοξο είναι πώς συμβιβάζεται να μας χρηματοδοτούν για έργα και να μας αναγνωρίσουν ως κοινότητα, αλλά να μην μπορώ να κάνω συγκεκριμένα έργα, όπως σχολεία και δίκτυο αποχέτευσης».

Στην περιοχή έχουν ενταχθεί στο σχέδιο 125 στρέμματα, από το 1999, και για 3.000 στρέμματα έχει γίνει η ανάρτηση της πολεοδομικής πρότασης, προκειμένου να νομιμοποιηθεί η περιοχή και να αρχίσει ο συνολικός πολεοδομικός σχεδιασμός.

«Το 50% των σπιτιών της περιοχής είναι αυθαίρετα», λέει ο δήμαρχος Κερατέας κ. Σταύρος Ιατρού. «Η εικόνα της πόλης αλλάζει και επειδή είναι αυθαίρετα δεν μπορούμε ούτε σχολεία να χτίσουμε ούτε υποδομές», επισημαίνει ο δήμαρχος Μαρκοπούλου κ. Φώτης Μαγούλας. «Η ανάπτυξη της Αττικής Οδού μετέτρεψε τα τελευτά 10 χρόνια τις άλλοτε παραθεριστικές κατοικίες σε περιοχές πρώτης κατοικίας», συμπληρώνει.


Η χούντα έδωσε τη χαριστική βολή

Όπως αναφέρει ο δασολόγος-περιβαλλοντολόγος κ. Αντώνης Καπετάνιος «στα τέλη του 19ου αιώνα τα πευκοδάση κάλυπταν περίπου το 60% της Αττικής. Στον Μεσοπόλεμο το ποσοστό κατέβηκε στο 29,50%, ενώ το 1992 τα πευκοδάση στην Αττική καλύπτουν μια έκταση 23,40%». Σύμφωνα με τον ίδιο «η οικοπεδοποίηση των δασών πραγματοποιήθηκε σταδιακά κατά τον Μεσοπόλεμο. Συνεχίστηκε όμως και μεταπολεμικά- με μικρότερους ρυθμούς- μέχρι το 1975 οπότε και ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα. Για πρώτη φορά το 1971 η χούντα νομοθέτησε την οικοδόμηση δασικών εκτάσεων με ιδιωτική πρωτοβουλία δίνοντας τη δυνατότητα δόμησης δασικών εκτάσεων οικοδομικών συνεταιρισμών. Αυτό απαγορεύτηκε με το Σύνταγμα του 1975. Όμως με την εφαρμοσμένη επί χρόνια πρακτική της “σιωπηρής” και “ανύποπτης” μετατροπής τους σε οικόπεδα, το κακό είχε ήδη συμβεί και ήταν μεγάλο...».

πηγή